HIV ป้องกันอย่างไร

     เอชไอวี HIV (Human Immunodeficiency Virus) เป็นเชื้อไวรัสที่ทำลายระบบภูมิคุ้มกันของคน คือ เซลล์เม็ดเลือดขาวซีดีโฟร์ (CD 4 cells) หรือ ทีเซลล์ (T cells) ซึ่งทำหน้าที่ป้องกันร่างกายจากการติดเชื้อ เมื่อเชื้อไวรัส HIV ทำลายเม็ดเลือดขาว CD 4 จนมีปริมาณต่ำ เป็นสาเหตุให้เกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือที่เรียกว่าโรคเอดส์ (AIDS) ซึ่งย่อมาจาก (Acquired Immunodeficiency Syndrome)

     เชื้อเอชไอวีเข้าสู่ร่างกายผ่านทางบาดแผลหรือผ่านเนื้อเยื่ออ่อน เช่น ภายในช่องคลอด ทวารหนัก และรูเปิดของอวัยวะเพศชาย สามารถพบอยู่ในน้ำอสุจิ น้ำหล่อลื่นช่องคลอด เลือด และน้ำนม

     เอชไอวีและโรคเอดส์ไม่ใช่สิ่งเดียวกัน ผู้ติดเชื้อเอชไอวีไม่จำเป็นต้องป่วยเป็นโรคเอดส์เสมอไป หากมีการติดเชื้อเอชไอวี เชื้อจะอยู่ในร่างกายโดยไม่สามารถกำจัดให้หมดได้ ปัจจุบัน ยังไม่มีวิธีรักษาการติดเชื้อเอชไอวีให้หายขาด แต่จะมียาต้านไวรัสเอชไอวี ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่กินยาต้านไวรัสเร็ว กินยาต่อเนื่องสม่ำเสมอ ทำให้มีสุขภาพที่แข็งแรงยาวนาน และช่วยลดความเสี่ยงของการแพร่เชื้อไวรัสนี้ไปยังผู้อื่นด้วย

การติดต่อ

• มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอดหรือทวารหนัก โดยไม่ได้สวมถุงยางอนามัย
• ใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน ใช้เข็มสัก เข็มเจาะร่างกายร่วมกัน
• โดนเข็มตำ โดยเข็มนั้นมีเลือดที่ติดเชื้อเอชไอวี ปนเปื้อนอยู่
• เลือด น้ำอสุจิ หรือน้ำหล่อลื่นช่องคลอดที่มีเชื้อเอชไอวี ปนอยู่ สัมผัสกับแผลเปิดบนร่างกาย
• ติดต่อผ่านแม่สู่ลูกในระหว่างตั้งครรภ์ คลอด หรือให้นมบุตร

     เชื้อเอชไอวีจะติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกันมากที่สุด การใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ร่วมกันจะป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีได้ เชื้อเอชไอวีไม่ติดต่อผ่านน้ำลาย ดังนั้นจะไม่เกิดการติดเชื้อเอชไอวี ผ่านการจูบ การกินอาหารหรือดื่มน้ำร่วมกัน หรือ การใช้ช้อนส้อมร่วมกัน รวมไปถึงการกอด การจับมือ การไอ การจาม การใช้ห้องน้ำร่วมกัน ก็ไม่ใช่ช่องทางติดต่อของเชื้อเอชไอวี

การป้องกันโรคเอดส์ และ HIV มีวิธีการอย่างไร?

     โรคเอดส์ และการติดเชื้อ HIV สามารถป้องกันได้โดยโดยการลด ละ เลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงที่อาจนำไปสู่การติดเชื้อไวรัส  ดังนี้

• สวมถุงยางอนามัยทุกครั้งก่อนมีเพศสัมพันธ์
• หากมีแผลเปิดที่มีเลือดไหล ควรทำความสะอาดและปิดแผลให้สนิท
• ไม่ใช้เข็มฉีดยา หรือกระบอกฉีดยาร่วมกันกับผู้อื่น
• ไม่เปลี่ยนคู่นอนบ่อย หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ
• ตรวจสุขภาพก่อนแต่งงาน
• พบแพทย์เพื่อรับยาต้านไวรัส HIV ทันทีที่สงสัยว่าอาจสัมผัสกับเชื้อ HIV หรือก่อนการสัมผัสกับเชื้อ HIV
• ตรวจเลือด หรือตรวจสุขภาพประจำปีอย่างน้อยปีละครั้งเพื่อวัดระดับภูมิคุ้มกันร่างกาย

บทความโดย:  ภก.สุทธิพันธ์   อัศวศิลาวสุกุล

เอกสารอ้างอิง

        แนวทางการตรวจการรักษาและป้องกันการติดเชื้อในประเทศไทย พ.ศ.2557 :กรมควบคุมโรค กระทรววงสาธารณสุข