Call Center: (02)538-2229
 สำนักงาน: (02)538-7900
 Fax: (02)538-5508
 E-mail: bangkokdrugstore@yahoo.com

เมื่อฝนเริ่มซา: ภัยสุขภาพที่มากับฤดูเปลี่ยนผ่าน


ผู้เขียน : Kanokporn.Paวันที่ : 14/10/2025หมวด : การดูแลสุขภาพ

บทนำ

ฤดูฝนในประเทศไทยซึ่งมักจะเริ่มตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงกันยายนนั้น นอกจากจะนำมาซึ่งความชุ่มชื้นและความเย็นสบายแล้ว ยังเป็นช่วงเวลาที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ มากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม ความชุ่มชื้นที่เพิ่มขึ้น และการสะสมของน้ำขัง ล้วนเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เชื้อโรคต่างๆ สามารถเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้ง่ายขึ้น

ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อสุขภาพในฤดูฝน

ความชุ่มชื้นสัมพัทธ์ที่เพิ่มขึ้นในฤดูฝนส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ผิวหนัง และระบบทางเดินอาหาร การที่อากาศมีความชื้นสูงยังทำให้ร่างกายมีความสามารถในการระบายความร้อนด้วยการระเหยเหงื่อลดลง ส่งผลให้เกิดความรู้สึกอึดอัดและเหนื่อยล้าได้ง่าย

การลดลงของอุณหภูมิอย่างกะทันหันทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง และมีส่วนทำให้อัตราการเกิดโรคติดเชื้อทางเดินหายใจเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและผู้สูงอายุที่มีระบบภูมิคุ้มกันที่ยังไม่สมบูรณ์หรืออ่อนแอลงตามธรรมชาติ

น้ำที่ขังค้างจากฝนตกหนักเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ที่เหมาะสมสำหรับยุงพาหะนำโรค โดยเฉพาะยุงลายซึ่งเป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออก โรคชิคุนกุนยา และโรคไข้สมองอักเสบเจอี

โรคที่พบบ่อยในฤดูฝน

โรคไข้เลือดออกเป็นหนึ่งในโรคที่มีความสำคัญมากที่สุดในฤดูฝน ในประเทศไทย ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงกันยายนเป็นช่วงที่มีความเสี่ยงสูงเนื่องจากกิจกรรมของยุงลาย (Aedes aegypti) เพิ่มขึ้น สถิติแสดงให้เห็นว่าประเทศไทยมีผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกเฉลี่ย 91,650 รายต่อปี (141 ต่อประชากร 100,000 คน) และมีผู้เสียชีวิต 93 รายต่อปีในช่วงปี 2009-2015

อาการของโรคไข้เลือดออก ได้แก่:

ในระยะรุนแรงอาจมีอาการเลือดออก การรั่วซึมของพลาสมา และช็อก ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต

ความชุ่มชื้นและอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงทำให้เชื้อไวรัสและแบคทีเรียก่อโรคทางเดินหายใจแพร่กระจายได้ง่าย โรคที่พบบ่อย ได้แก่:

 

โรคนี้เกิดจากแบคทีเรียเลปโตสไปรา ซึ่งแพร่กระจายผ่านน้ำและดินที่ปนเปื้อนปัสสาวะของสัตว์ที่ติดเชื้อ โดยเฉพาะหนูและสุนัข การศึกษาพบว่าปริมาณฝนที่สะสมรายเดือนในระดับสูงมีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นของความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเลปโตสไปโรซิส

อาการ:

 

ความชุ่มชื้นสูงส่งเสริมการเจริญของเชื้อราและแบคทีเรียบนผิวหนัง โรคที่พบบ่อย ได้แก่:

 

การปนเปื้อนของน้ำและอาหารจากเชื้อโรคเพิ่มขึ้นในช่วงฝนตก ทำให้เกิด:

 

กลุ่มเสี่ยงและประชากรที่ได้รับผลกระทบ

เด็กและผู้สูงอายุ

เด็กและผู้สูงอายุเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อในฤดูฝนเนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ การศึกษาเกี่ยวกับไข้เลือดออกพบว่าเด็กและผู้ใหญ่วัยหนุ่มสาวเป็นประชากรที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด โดยอัตราการเสียชีวิตสูงสุดพบในผู้ใหญ่วัย 15-24 ปี ที่เป็นโรคไข้เลือดออกแบบช็อก

ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง

ผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคปอดเรื้อรัง โรคเบาหวาน และโรคที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและมีอาการรุนแรงมากขึ้น

การเฝ้าระวังและการรักษา

สัญญาณเตือนที่ควรพบแพทย์

แนวทางการรักษา

การรักษาส่วนใหญ่เป็นการรักษาตามอาการ โดยเฉพาะโรคไข้เลือดออกที่ยังไม่มียารักษาจำเพาะ โดยส่วนใหญ่จะรักษาตามอาการ และ การดูแลอาการแทรกซ้อนเป็นสิ่งสำคัญ สำหรับโรคติดเชื้อแบคทีเรีย การใช้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์เป็นสิ่งจำเป็น

บทสรุป

ฤดูฝนในประเทศไทยนำมาซึ่งความเสี่ยงด้านสุขภาพหลายประการ ตั้งแต่โรคที่มียุงเป็นพาหะ โรคติดเชื้อทางเดินหายใจ ไปจนถึงโรคติดเชื้อทางเดินอาหาร การเตรียมความพร้อม การป้องกัน และการดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง การมีความรู้และความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคต่างๆ เหล่านี้ จะช่วยลดความเสี่ยงและผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หน่วยงานด้านสาธารณสุขควรเสริมสร้างความรู้ให้แก่ประชาชน เพิ่มการเฝ้าระวังโรค และพัฒนาระบบการแจ้งเตือนภัยสุขภาพในช่วงฤดูฝนอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถรับมือกับปัญหาสุขภาพในฤดูนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

บทความโดย : ภก.จีรานุวัฒน์ ฤกษ์นิยม





 

เอกสารอ้างอิง 

  1. WellMed Clinic Bangkok. Common Illness That Come with the Rainy Season in Thailand [Internet]. Bangkok: WellMed Clinic; 2025 Apr 19 [cited 2025 Sep 24]. Available from: https://wellmedbangkok.com/common-illness-during-rainy-season/
     
  2. The Nation Thailand. Public Health Ministry warns of rising disease risks during rainy season, urges preventive measures [Internet]. Bangkok: The Nation Thailand; 2025 Jul 1 [cited 2025 Sep 24]. Available from: https://www.nationthailand.com/news/general/40051984
     
  3. Bangkok Hospital. 4 Chronic Diseases during Rainy Season [Internet]. Bangkok: Bangkok Hospital; 2024 Dec 10 [cited 2025 Sep 24]. Available from: https://www.bangkokhospital.com/en/bangkok/content/beware-of-4-chronic-diseases-during-the-rainy-season
     
  4. Chadsuthi S, Modchang C, Lenbury Y, Iamsirithaworn S, Triampo W. Seasonal reproduction number of dengue fever: impacts of climate on transmission. PeerJ. 2015;3:e1069. PMC4512769.
     
  5. Limkittikul K, Brett J, L'Azou M. Epidemiological trends of dengue disease in Thailand (2000-2011): a systematic literature review. PLoS Negl Trop Dis. 2014;8(11):e3241. PMC3539241.
     
  6. Undurraga EA, Edillo FE, Erasmus JH, Alera MTP, Yoon IK, Largo FM, et al. Disease burden of dengue in the Philippines: adjusting for underreporting. Epidemiol Infect. 2017;145(12):2439-2448.
     
  7. Thaipadungpanit J, Wuthiekanun V, Chierakul W, Smythe LD, Petkanchanapong W, Limpaiboon R, et al. A dominant clone of Leptospira interrogans associated with an outbreak of human leptospirosis in Thailand. PLoS Negl Trop Dis. 2007;1(1):e56.
     
  8. Boonsilp S, Thaipadungpanit J, Amornchai P, Wuthiekanun V, Bailey MS, Holden MT, et al. A single multilocus sequence typing (MLST) scheme for seven pathogenic Leptospira species. PLoS Negl Trop Dis. 2013;7(1):e1954.
     
  9. Centers for Disease Control and Prevention. CDC Yellow Book 2024: Health Information for International Travel [Internet]. Atlanta (GA): CDC; 2024 [cited 2025 Sep 24]. Available from: https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/itineraries/thailand
     

Sirisena PDNN, Noordeen F. Evolution of dengue in Sri Lanka-changes in the virus, vector, and climate. Int J Infect Dis. 2014;19:6-12.


บริษัท กรุงเทพดรักสโตร์ จำกัด
2585/2 ถนนลาดพร้าว(ใกล้ปากซอยลาดพร้าว 87)แขวงคลองเจ้าคุณสิงห์ เขตวังทองหลาง กรุงเทพมหานคร 10310
โทร: (02)538-7900 แฟกซ์: (02)538-5508
E-mail: bangkokdrugstore@yahoo.com

[คลิกที่ภาพเพื่อดูแผนที่ขนาดใหญ่]