ทำไมยาลดไขมันจึงมักให้กินหลังอาหารเย็นหรือก่อนนอน และถ้าไม่กินอาหารเย็นจะกินยาได้ไหม?

     ยาลดไขมันในเลือด หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า ยาลดไขมัน เป็นยาที่ช่วยควบคุมระดับไขมันในร่างกาย โดยเฉพาะในผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง และยังลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ยากลุ่มที่นิยมใช้คือ ยากลุ่มสแตติน (Statins) เช่น ซิมวาสแตติน (Simvastatin), อะทอร์วาสแตติน (Atorvastatin), โรซูวาสแตติน (Rosuvastatin) เป็นต้น

     คำถามที่มักพบบ่อยจากการรับประทานยานี้ คือ ทำไมหมอจึงมักสั่งให้กินยาลดไขมันในช่วงหลังอาหารเย็นหรือก่อนนอน? และหากวันใหนไม่ได้กินอาหารเย็น จะสามารถกินยาได้หรือไม่?

ทำไมต้องกินยาลดไขมันหลังอาหารเย็นหรือก่อนนอน?

1. สอดคล้องกับการสร้างไขมันของร่างกาย

          ร่างกายคนเรามีการสร้างไขมันคอเลสเตอรอลจากตับเป็นหลัก ซึ่งจะมีการสร้างมากที่สุดในช่วงเวลากลางคืน โดยเฉพาะเวลาหลังเที่ยงคืนถึงตีสอง การรับประทานยาลดไขมันในช่วงเย็นหรือก่อนนอน จะช่วยให้ระดับยาในเลือดสูงในช่วงเวลาที่ร่างกายสร้างไขมัน ทำให้ตัวยาออกฤทธิ์ได้ถูกเวลาและมีประสิทธิภาพ

2. ยาบางชนิดมีระยะเวลาการออกฤทธิ์สั้น

          ตัวอย่างเช่น ซิมวาสแตติน (Simvastatin) มีระยะเวลาการออกฤทธิ์สั้น การกินยาซิมวาสแตตินหลังอาหารเย็นหรือก่อนนอนจะช่วยให้ตัวยาออกฤทธิ์ได้ดีในช่วงเวลาที่มีการสร้างไขมัน หากทานยาซิมวาสแตตินตอนเช้า ตัวยาอาจหมดฤทธิ์ก่อนที่ร่างกายจะเริ่มสร้างคอเลสเตอรอลในเวลากลางคืน

          แต่ปัจจุบันมียาลดไขมันกลุ่มสแตตินตัวใหม่ที่สามารถออกฤทธิ์ได้นานทั้งวัน จึงไม่จำเป็นต้องทานยาลดไขมันในช่วงเย็นเสมอไป เช่น ยาอะทอร์วาสแตติน ยาโรซูวาสแตติน เป็นต้น จึงอาจพบว่าหมอสั่งให้ทานยานี้หลังอาหารเช้า

3. ช่วยลดผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร

          ยาลดไขมันส่วนใหญ่สามารถทานก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ แต่คนไข้บางรายอาจทานยาแล้วเกิดอาการข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง การรับประทานยาลดไขมันหลังอาหารจะช่วยลดอาการข้างเคียงดังกล่าวได้

แล้วถ้าไม่ได้กินอาหารเย็น จะกินยาได้ไหม?

     คำตอบคือ "ได้" จากเหตุผลที่กล่าวมาแล้ว แต่หากทานยาลดไขมันแล้วมีอาการข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง แนะนำให้เปลี่ยนมาทานยาหลังอาหารทันที แต่หากอาการข้างเคียงคงอยู่ ไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์

คำแนะนำเพิ่มเติมสำหรับการทานยาลดไขมัน

1. ทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด ไม่ควรปรับเพิ่ม-ลด หยุดยาเอง ยาลดไขมันต้องกินต่อเนื่องทุกวันเพื่อควบคุมระดับไขมันอย่างมีประสิทธิภาพ
2. ควรกินยาเวลาเดิมทุกวัน เพื่อให้ระดับยาในเลือดคงที่ และสะดวกต่อการจดจำเวลาในการกินยา แต่หากลืมกินยาและใกล้ถึงเวลามื้อถัดไป ให้ข้ามมื้อที่ลืม ไม่ควรทานยาเพิ่มเป็น 2 เท่า
3. หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับวิธีการทานยาลดไขมันหรืออาการข้างเคียง ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร