4 โรคร้าย ป้องกันได้ด้วยวัคซีน

วัคซีน หมายถึง สารที่ถูกผลิตขึ้นเพื่อใช้กระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอม เมื่อร่างกายได้รับวัคซีนซึ่งอาจเป็นเชื้อโรคที่ตายแล้ว เชื้อโรคที่ถูกทำให้ฤทธิ์ลดลง หรือชิ้นส่วนของเชื้อโรค ร่างกายจะใช้เวลาระยะหนึ่งที่จะสร้างภูมิหรือที่เรียกว่าแอนติบอดีขึ้นมา พร้อมทั้งจดจำเชื้อนั้นไว้ เมื่อร่างกายได้รับเชื้อโรคในครั้งต่อไป ร่างกายจะตอบสนองด้วยการสร้างภูมิได้เร็วขึ้น และปริมาณมากขึ้น จึงสามารถป้องกันการติดเชื้อหรือลดความรุนแรงของการติดเชื้อได้ ระยะเวลาที่ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันหลังจากได้รับวัคซีน อาจใช้เวลาตั้งแต่ 1 ถึง 30 วัน ขึ้นอยู่กับปริมาณและชนิดของวัคซีน

ฤดูฝนเป็นฤดูที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อโรคได้มาก เนื่องจากสภาพอากาศและความชื้นที่เอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อโรค และยังลดประสิทธิภาพของร่างกายในการจัดการกับเชื้อ ปัจจุบันมีวัคซีนที่ถูกพัฒนาเพื่อป้องกันและลดความรุนแรงของการติดเชื้อ สำหรับโรคที่มาพร้อมกับหน้าฝนที่สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน ได้แก่

1. โรคไข้หวัดใหญ่ มีสาเหตุจากเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซา ทำให้มีอาการ ได้แก่ ไข้สูง หนาว สั่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ไอ เจ็บคอ อ่อนเพลีย ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงอาจมีอาการหายใจหอบเหนื่อย ปอดอักเสบ อันเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต              
2. โรคปอดอักเสบ มีสาเหตุจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่มีชื่อว่าสเตรปโตคอคคัส (Streptococcus pneumoniae; S. pneumoniae) ผู้ที่ติดเชื้อนี้จะมีอาการไอ มีเสมหะ หายใจหอบถี่ หายใจลำบาก และนำไปสู่การเสียชีวิตได้ ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคที่รุนแรง แนะนำให้รับวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ ได้แก่ เด็กเล็ก ผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไป มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคเบาหวาน โรคไตวายเรื้อรังและตับแข็ง ผู้ที่สูบบุหรี่ ผู้ที่ไม่มีม้าม ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องรุนแรง ผู้ที่ปลูกถ่ายอวัยวะและเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
3. โรคมือ เท้า ปาก เป็นโรคติดต่อที่พบมากในเด็กเล็ก เกิดจากการติดเชื้อไวรัสในกลุ่มเอนเทอโรไวรัส (Enterovirus) ซึ่งสามารถแพร่กระจายได้ง่ายผ่านการสัมผัสใกล้ชิดหรือสัมผัสสิ่งของที่ปนเปื้อน โดยเฉพาะในสถานที่ที่เด็ก ๆ รวมตัวกัน ทำให้มีอาการ ไข้ ผื่นแดง ตุ่มน้ำบริเวณมือ เท้า และแผลในช่องปาก และหากติดเชื้อเอนเทอโรไวรัสสายพันธุ์ 71 (EV71) ทำให้มีอาการรุนแรงและเสียชีวิตได้ ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก (EV71) แนะนำให้รับโดยเฉพาะในเด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือนถึง 5 ปี
4. โรคไข้เลือดออก เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเดงกี่ (Dengue virus) โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรคมาสู่คน มักพบระบาดในช่วงฤดูฝนของทุกปี โรคไข้เลือดออกสามารถเป็นได้กับทุกกลุ่มอายุ และสามารถเกิดภาวะแทรกซ้อนจนเป็นอันตรายถึงชีวิตได้หากเกิดอาการรุนแรง และถึงแม้ว่าจะเคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาแล้วก็สามารถติดเชื้อซ้ำได้ ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไข้เลือดออกรุนแรง คือ ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน ผู้ที่มีโรคประจำตัว ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคธาลัสซีเมีย โรคเลือด โรคไต เป็นต้น

ดังนั้น ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับวัคซีน โดยเฉพาะวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ซึ่งกรมควบคุมโรคมีให้บริการโดยไม่มีค่าใช้จ่าย สำหรับหญิงตั้งครรภ์ (อายุครรภ์ 4 เดือนขึ้นไป) เด็กเล็ก (6 เดือน – 2 ปี) ผู้สูงอายุที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น หอบหืด หัวใจ เบาหวาน มะเร็ง ฯลฯ ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือโรคอ้วน ผู้พิการทางสมองที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้

Designed by Freepik