รู้หรือไม่? ยาฆ่าเชื้อกับยาแก้อักเสบไม่เหมือนกัน !!

รู้หรือไม่? ยาฆ่าเชื้อกับยาแก้อักเสบไม่เหมือนกัน !!

       ยาปฏิชีวนะ (Antibiotic) เรียกกันทั่วไปว่ายาฆ่าเชื้อหรือยาต้านเชื้อแบคทีเรีย เป็นยารักษาโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียเท่านั้น  เช่น ต่อมทอนซิลอักเสบเป็นหนอง แผลผิวหนังที่เป็นฝีหนองที่ หรือปอดอักเสบจากแบคทีเรียทำให้มีเสมหะเหลือง/เขียว ข้อสำคัญก็คือ ยาปฏิชีวนะนั้นมีหลายชนิดและการติดเชื้อในอวัยวะต่างๆ ของร่างกายก็เกิดจากเชื้อแบคทีเรียต่างชนิดกัน การรักษาจึงจำเป็นต้องใช้ยาตรงกับเชื้อที่เป็นสาเหตุเท่านั้น ไม่ใช่จะใช้ยาปฏิชีวนะชนิดใดก็ได้ จึงควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งก่อนเลือกยารับประทาน

       ส่วนยาต้านการอักเสบ (Anti-inflammatory drugs) เป็นยาที่มีฤทธิ์ลดอาการไข้ บรรเทาปวด บวม แดง ร้อนจากการอักเสบ ซึ่งการอักเสบส่วนใหญ่สามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่มีการติดเชื้อ เช่น โรคเก๊าต์ โรคข้อเสื่อม โรคข้ออักเสบจากภูมิคุ้มกันอย่างโรคข้อรูมาตอยด์ การบวมแดงช้ำจากอุบัติเหตุหรือแมลงสัตว์กัดต่อย ซึ่งกรณีเหล่านี้ใช้ยาต้านอักเสบรักษาได้ โดยไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะหรือยาฆ่าเชื้อ

       หลายคนมักเข้าใจผิดว่ายาปฏิชีวนะกับยาแก้อักเสบคือยาชนิดเดียวกัน  ดังนั้น หากซื้อยากินเองก็มีโอกาสที่จะได้ยาที่ไม่ตรงกับโรค และอาจเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ได้รับยาปฏิชีวนะโดยไม่จำเป็น จนเกิดเชื้อดื้อยาในร่างกายในที่สุด ทั้งนี้ จากการศึกษาของกระทรวงสาธารณสุขประเทศอังกฤษ พบว่าทุกๆ ชั่วโมงคนไทยเสียชีวิตจากการดื้อยาปฏิชีวนะเฉลี่ย 2 คน โดยในปี 2010 มีผู้เสียชีวิตจากเชื้อแบคทีเรียดื้อยาในประเทศไทยมากถึง 19,122 คน โดยมีสาเหตุหนึ่งมาจากที่คนไทยสามารถซื้อยาได้เองตามร้านขายยา โดยไม่ต้องมีใบสั่งยาจากแพทย์และยังมีหลายคนที่มีความเข้าใจที่ผิดๆเกี่ยวกับยาแก้อักเสบและยาฆ่าเชื้ออยู่  ดังนั้นหากเราไม่มั่นใจในอาการที่เป็นว่าต้องใช้ยาฆ่าเชื้อหรือเปล่า แนะนำปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อช่วยประเมินและให้ยาตามความเหมาะสมของอาการ เพื่อที่จะได้ใช้ยาแบบสมเหตุสมผล ตรงกับโรค และป้องกันการเกิดเชื้อดื้อยาในอนาคต

ภญ.เฌอร์ลิญา สุระรังษีพัทธ์

Image Ref. https://www.freepik.com/free-photo/young-woman-doctor-white-medicine-coat-with-stethoscope-around-neck-holding-blister-with-pills-looking-camera-with-smile-face-pointing-with-index-finger-side-green-wall_12037275.htm#from_view=detail_alsolike