โรคแบคทีเรียกินเนื้อคน

1. โรคนี้เกิดจากอะไร ระบาดง่าย และรุนแรงจริงไหม?

             โรคนี้มีชื่อโรคว่า Necrotizing Fasciitis ซึ่งสามารถเกิดได้จากเชื้อหลายตัว แต่เชื้อที่พบว่าเป็นปัญหาหลักที่เกิดที่ประเทศญี่ปุ่นในปี 2024 คือเชื้อในกลุ่ม GAS หรือ Streptococci กลุ่ม A

             ปกติเราจะพบเชื้อตัวนี้ในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคออันมีสาเหตุจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งอาการเจ็บคอจากการติดเชื้อแบคทีเรียมีอัตราส่วนการเกิดค่อนข้างต่ำ คือมีอัตราการเกิดเพียง 20% จากสาเหตุของอาการเจ็บคอทั้งหมด และการที่อาการจะลามไปถึงขึ้นเป็นโรคเนื้อตายหรือ Necrotizing Fasciitis ได้ก็ยิ่งเกิดน้อยมากขึ้นไปอีก ซึ่งรายที่เกิดส่วนใหญ่มักจะมีบาดแผลอยู่แล้ว พอมีการติดเชื้อชนิดนี้เข้าไป อาจทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้อบริเวณบาดแผล หรือผิวหนังชั้นลึก ซึ่งอาจจะรุนแรงถึงขึ้นเกิดเนื้อตายได้ หรืออีกสาเหตุหนึ่งก็คือการที่เรามีบาดแผลเปิดและดูแลความสะอาดได้ไม่ดี หรือบาดแผลไปสัมผัสถูกสารคัดหลั่ง เช่น น้ำมูก น้ำลาย ละอองไอจามของคนที่เป็นคออักเสบจากเชื้อแบคทีเรียอยู่ พอมาโดนแผลก็อาจทำให้เกิดการติดเชื้อแทรกซ้อนรุนแรงถึงขั้นเนื้อตายได้ โดยอัตราการเสียชีวิตของโรคนี้อยู่ที่ประมาณ 16-33% หรือบางการศึกษาพบว่ามากกว่านั้น ซึ่งถือว่าค่อนข้างสูง แต่กว่าจะถึงขั้นนั้นก็เกิดขึ้นได้น้อยมาก

2. อาการของโรคนี้เป็นอย่างไร

อาการแบ่งได้เป็น 2 กรณี

1. อาการเริ่มจากที่ระบบทางเดินหายใจก่อน ผู้ป่วยมักเริ่มจากมีอาการคออักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย คือ มีอาการเจ็บคอร่วมกับมีไข้ และมีจุดหนองที่คอ ประกอบกับอาจมีปัจจัยเสี่ยงบางอย่างเช่น มีบาดแผล มีรอยบวมฟกช้ำที่ผิวหนัง เป็นผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ผู้ป่วยติดเชื้อ HIV ผู้ที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน หรือเป็นเบาหวานที่คุมน้ำตาลไม่ได้ ซึ่งเป็นปัจจัยส่งเสริมทำให้โรคลามไปสู่เนื้อเยื่อที่ผิวหนัง ทำให้เกิดเป็นแผลติดเชื้อ เริ่มจากผิวหนังมีอาการแสบ บวมแดง เป็นหนอง มีตุ่มน้ำพองเกิดขึ้น ปวดแผลมาก หากเป็นเยอะอาจทำให้เกิดการอุดตันของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงบริเวณเนื้อเยื่อผิวหนังบริเวณนั้นทำให้เกิดเป็นเนื้อตายเกิดแผลลึก ดำ เป็นต้น
2. อาการเกิดจากการที่เรามีแผลแล้วดูแลทำความสะอาดไม่ดี หรือไปสัมผัสโดนละอองน้ำมูก น้ำลาย ละอองไอจามของผู้มีคออักเสบจากการติดเชื้อ ประกอบกับเรามีปัจจัยเสี่ยงเช่นปัญหาด้านภูมิคุ้มกัน เบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลไม่ได้ ก็จะทำให้เกิดอาการทางผิวหนัง ร่วมกับมีอาการไข้ซึ่งเป็นอาการแสดงบ่งบอกว่ามีการติดเชื้อ เป็นต้น

3.  โรคนี้มีวิธีการรักษา หรือป้องกันไหม

การรักษาโรคนี้สามารถทำได้โดยการไปสถานพยาบาลเพื่อทำความสะอาดแผล หรือทำหัตถการตัดแต่งเนื้อเยื่อที่ตายหรือได้รับความเสียหายออก ร่วมกับรับยาฆ่าเชื้อที่เป็นสาเหตุ เป็นต้น โดยหากได้รับการรักษาเร็ว โอกาสรอดชีวิตก็ยิ่งสูง ดังนั้นหากเริ่มมีอาการแสดง เช่น มีไข้สูง เจ็บคอ มีแผลตุ่มน้ำพุพอง หรือเป็นหนองโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรไปพบแพทย์ทันที

ส่วนการป้องกันโรคนี้ก็ทำได้ง่าย ๆ คือการสวมใส่หน้ากากอนามัยเวลาอยู่ใกล้ผู้ป่วยที่มีอาการของระบบทางเดินหายใจ และหากมีแผลก็ควรดูแลแผลและรักษาความสะอาดให้ดี หากไปนอกที่พักควรปิดแผลด้วยวัสดุปิดแผลที่เหมาะสมเพื่อป้องกันการปนเปื้อนเชื้อ

บทความโดย ภก.กฤตภาส บุญยเมธานันท์

Reference

1. Uptodate. [Online].Necrotizing Fasciitis, Necrotizing Soft Tissue infection.
2. https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-hcp/necrotizing-fasciitis.html

   ---

   <a href="https://www.freepik.com/free-photo/doctor-taking-care-afro-american-child_133620812.htm#fromView=search&page=4&position=43&uuid=f5439434-7b72-492e-867a-abad6e983322">Image by freepik</a>